Nu de arbeidsmarkt verder herstelt, blijkt hoe lastig het vooral voor ouderen is als zij geen werk (meer) hebben. Juist in een krapper wordende arbeidsmarkt moeten zij de komende tijd toch meer kansen kunnen verzilveren? Succesverhalen uit de praktijk kunnen dienen als inspiratiebron voor werkzoekenden en werkgevers.

De vooruitzichten voor de Nederlandse economie zijn goed. Het herstel van de arbeidsmarkt is het afgelopen jaar in een stroomversnelling geraakt. De dynamiek op de arbeidsmarkt nam toe en in bepaalde sectoren ervaren werkgevers steeds meer krapte.

Overvallen

Uit onderzoek van bureau Berenschot onder HR-professionals blijkt dat werkgevers worden overvallen door de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Het aantal respondenten dat, wegens krapte op de arbeidsmarkt, problemen ervaart bij de werving en selectie, is in 2017 een stuk hoger dan vorig jaar. Voor 2018 voorzien zij zelfs nog meer problemen in het aantrekken van personeel. Daarnaast wordt het lastiger om goede arbeidskrachten te behouden.

Meer dynamiek

Dat de arbeidsmarkt weer flink in beweging is, blijkt ook uit een recent onderzoek van TNO en CBS, getiteld ‘Dynamiek op de Nederlandse arbeidsmarkt’. In dit onderzoeksrapport staat dat 10% van de werknemers in 2016 van werkgever veranderde. Het gaat dan om 646.000 werknemers. Dit aantal is de laatste jaren toegenomen, maar is nog wel een kwart lager dan vlak voor de crisis. Ook wisselden zo’n 746.000 werknemers van beroep, waarvan 55% bij een andere werkgever.

Vooral jongeren bewegen

Jongeren veranderen veel vaker van werkgever en beroep dan 45-plussers. Vorig jaar vertrok 1 op de 4 jongeren naar een andere werkgever en wisselde 31% van beroep. Slechts 1 op de 25 werknemers van 45 jaar of ouder wisselde in dat jaar van werkgever en slechts 5% ging werken in een ander beroep. Jongeren zijn dus flexibeler op de arbeidsmarkt. Zij hebben relatief vaak een flexibel contract. Dikwijls gaat het daarbij om studenten. Oudere werknemers hebben vaker een vast dienstverband en zijn voorzichtiger om van baan te wisselen, mede omdat een vast contract bij een nieuwe werkgever niet meer vanzelfsprekend is.

Leeftijd dominante factor

Nu de arbeidsmarkt verder herstelt, wordt ook duidelijk hoe lastig het voor bepaalde groepen is als zij geen werk (meer) hebben. Onderzoeken van zowel CBS als UWV benadrukten onlangs weer eens hoezeer de factor leeftijd de kansen op de arbeidsmarkt domineert. Minder dan helft van de 45-plussers die in de WW terechtkomen, vinden binnen een jaar een nieuwe baan. Jongeren hebben een veel  grotere kans op een baan, ruim 80%. Is dit nieuw? Absoluut niet, maar de schijnwerpers zijn nu terecht vooral gericht op de hogere leeftijdscategorieën. Als gevolg van de vergrijzing neemt het aandeel ouderen namelijk toe. In 2019 is 1 op de 2 volwassenen in Nederland 50-plus. In sommige regio’s is dat nu al het geval. Het wordt dan ook met de dag belangrijker om (langdurige) werkloosheid te voorkomen. 

No-riskleeftijd

Juist in een krapper wordende arbeidsmarkt moeten ouderen de komende tijd toch meer kansen kunnen verzilveren? Anders hebben we straks écht een groot probleem. Naast de bestaande activiteiten om meer ouderen aan de slag te helpen, wordt naar alle waarschijnlijkheid per  1 januari 2018 de leeftijdgrens van de no riskpolis verlaagd naar 56 jaar: dit is de compensatie die werkgevers ontvangen als zij een oudere, langdurig werkloze in dienst nemen die vervolgens ziek wordt..

Succesverhalen als inspiratiebron

Het  zou een goed idee zijn om met elkaar meer te leren van succesverhalen uit de praktijk.  Welke loopbaanoverstappen en carrièreswitches vinden feitelijk plaats door oudere werkenden en werklozen? Wat waren de verbindende factoren in de uiteindelijke klik tussen werkzoekende en werkgever? Deze informatie is helaas nog amper – en zeker niet op een transparante wijze –beschikbaar. Zo zien we geregeld dat werkzoekenden een nieuwe loopbaanstap maken vanuit de WW die is gerelateerd aan een bestaande hobby of diepliggende passie, die verder niets te maken heeft met hun oude beroep. Dergelijke praktijkvoorbeelden kunnen zowel werkzoekenden als werkgevers inspireren om hun blikveld te verruimen, waardoor meer kansen worden benut.

Rob Witjes, juli 2017

Rob Witjes Hoofd Arbeidsmarktinformatie en -advies UWV Twitter: @RobWitjes